Sastanak CEEN
24.06.2007.
Izvještaj o održanom Skupu
Učesnici:
Prisutni članovi nacionalnih akademija nauka Albanije, Bosne i Hercegovine, Bugarske, Republike Češke, Estonije, Mađarske, Kosova, Makedonije, Moldavije, Crne Gore, Poljske, Rumunije, Srbije, Republike Slovačke, Slovenije, Republike Srpske, Odjeljenja za jugo-istočnu Evropu Svjetske akademije umjetnosti i nauka, Evropske akademije nauka i umjetnosti. Izvinjenje Hrvatske zbog neprisustvovanja. Predsjedavali: akademik Momir Đurović i Gilbert Fayl, sekretar za spoljne poslove Evropske akademije nauka i umjetnosti.
Pozvani gosti: iz Crne Gore: prof. dr Slobodan Backović, ministar za obrazovanje i nauku; iz Evropske komisije: Ioannis Boutselis, DG Regio, Alain Vanvossel, DG istraživanje; iz COST-a (NVO „Evropska saradnja na polju naučnog i tehničkog istraživanja“) Günter Siegel.
1. Uvod:
Glavna politička dešavanja od održavanja prethodnog sastanka CEEN-a: Bugarska i Rumunija su postale članice Evropske unije; Hrvatska uspješno pregovara o članstvu u EU; zapadni Balkan je u vrhu prioriteta EU; sve zemlje Balkana imaju mogućnost da budu u potpunosti uključene u FP7 (Sedmi okvirni istraživački program). Glavne aktivnosti na radnom nivou: CEEN je izdao zajedničku publikaciju i pripremio 2 predloga projekta u okviru FP7.
2. Razmjena mišljenja sa ministrom S. Backovićem:
- S.B.: Tokom godina izolacije crnogorskim istraživačima su nedostajale prilike da sarađuju sa kolegama iz inostranstva. Crna Gora zaostaje za ciljevima ERA (Evropska istraživačka oblast) i Lisabonske agende.
- S.B.: Ustanovljenje zakonske osnove za pridruživanje Crne Gore Evropskoj uniji (kao što su potpisivanje Sporazuma o stabilizaciji i pridruživanju) očekuje se krajem 2007.
- S.B.: Crnogorski savjet za naučno-istraživačku aktivnost predložiće mjere za postepenu integraciju Crne Gore u ERA.
- S.B.: Potpuno pridruživanje FP7 planirano je za januar 2008.
- S.B.: Crna Gora „želi toplu dobrodošlicu Evropskom institutu za tehnologiju“
- S.B. je pohvalio Akcioni plan EU za zemlje zapadnog Balkana u S&T (S&T - Nauka i Tehnologija), i posebno se osvrnuo na nekoliko FP7 inicijativa, uključujući ideje, kapacitete i ljudske resurse.
Komentari učesnika: Postoji ozbiljan nedostatak radnih mjesta za visoko obrazovane ljude na Balkanu. Najbolji talenti napuštaju Evropu – zabrinjavajući trend. CEEN bi trebalo da razmotri razloge ovakvog trenda.
3. Kako optimizirati učešće u FP7:
- A. Vanvossel ponudio je čitavu seriju praktičnih razloga uspjeha ili neuspjeha predloga projekata.
- Komentari učesnika: Proces pripreme predloga projekata mora biti naklonjeniji korisniku. Istraživači čiji su predlozi odbijeni, trebalo bi da imaju mogućnost da usmeno objasne svoje ideje. Učešće u evaluaciji predloga je dobar način učenja.
4. Korišćenje strukturnih fondova u RTD svrhe (RTD - Razvoj istraživanja i tehnologije)
- I. Boutselis: Mogućnosti za značajna dodatna RTD sredstva; postoji nekoliko novih načina.
5. Kako optimizirati učešće u aktivnostima COST-a
- G. Siegel: COST značajno doprinosi evropskoj S&T saradnji, pomaže pri oblikovanju nacionalnih politika.
6. Predmet Budvanske deklaracije CEEN-a
• Slobodna mobilnost istraživača i vize za naučnike su od kritične važnosti
7. Glavne tačke rasprave za okruglim stolom o poslednjim kretanjima u zemljama-članicama CEEN-a:
- Akademije nauka su ključne za nacionalna istraživanja ali su nedovoljno finansirane.
- Većina akademija je nedavno prošla ili trenutno prolazi kroz krupne transformacije
- U više zemalja nedostaju nacionalne RTD politike
- Nedostatak dobre opreme za istraživanje postoji u više zemalja, kao npr. u Makedoniji i Rumuniji
- U nekim zemljama je uspostavljeno savjetodavno S&T tijelo na visokom nivou, kao npr. u Estoniji, gdje njim predsjedava predsjednik Vlade
8. Zajednički projekti CEEN-a: CEENA i CEENPOT
- J. Tiosavljevicova je predstavila projekat. Učesnici su se zahvalili i čestitali J. Tiosavljevicovoj, J. Hrušaku i M. Đuroviću na njihovom odličnom radu.
9. Skora zbivanja:
- Članovima CEEN-a je savjetovano da uzmu učešća u javnim konsultacijama povodom „Zelenog papira ERA“
- wwwribn.eu inicijativa može pomoći članicama CEEN-a da povećaju svoje učešće u FP7
Naredni sastanak CEEN-a:
- Rumunska akademija (prof. I. Haiduc), biće domaćin sledećeg sastanka CEEN-a. Mogući datumi: 7-8. oktobar 2007. Predložene tačke dnevnog reda: Zašto izuzetni istraživači napuštaju Evropu, i koncept „akademije“. Prof. S. Anguelov je ponudio da pripremi uvodno izlaganje na temu „akademije“.
- „Među-akademijski panel“ želi da ostvari zajednički sastanak sa CEEN-om tokom jeseni 2007. Ovaj sastanak bi trebalo da bude povezan sa prethodno navedenim sastankom. Gospodin G. Fayl održava kontakt sa prof. Howardom Alper-om, ko-predsjedavajućim Panela.
- Prof. S. Anguelov ponudio je da Bugarska akademija nauka bude domaćin sastanka CEEN-a u aprilu 2008. u Sofiji.
Izvještaj je preuzet sa www.canu.cg.yu