PREMINUO AKADEMIK MIROSLAV TOHOLj
23.07.2021.
Akademija nauka i umjetnosti Republike Srpske sa žalošću obavještava javnost da je 23. jula 2021. godine u Beogradu preminuo Miroslav Toholj, dopisni član ANURS-a izvan radnog sastava.
Akademik Miroslav Toholj rođen je 11. aprila 1957. u Ljubinju. Do 1992. živio je u Sarajevu, gdje je diplomirao na Filozofskom fakultetu (Grupa za istoriju jugoslovenskih književnosti). Na Filozofskom fakultetu Univerziteta Komenskog u Bratislavi od 1980. do 1983. apsolvirao je lektorske studije slovačkog jezika i kulture. Radio je kao saradnik u Izdavačkom preduzeću „Svjetlost”, a bio je i sekretar Udruženja književnika BiH (1984–1989).
Živio je na Palama (1992–1997), a tokom građanskog rata (od januara 1993. do decembra 1995) obavljao je dužnost ministra informacija u Vladi Republike Srpske. Po okončanju rata kraće vrijeme bio je generalni direktor Radio-televizije Republike Srpske. Na prvim poslijeratnim parlamentarnim izborima izabran je za poslanika u Narodnoj skupštini RS.
Nosilac je Ordena Njegoša I i II reda, Srebrnog grba Republike Srpske i Oktobarske spomenice 1991.
Još kao student, objavio je roman koji mu je donio godišnju nagradu Izdavačkog preduzeća „Svjetlost”. Dvije godine kasnije, objavio je knjigu novela koja je nagrađena godišnjom nagradom „Svjetlosti” i godišnjom nagradom Književne omladine Bosne i Hercegovine. Godine 1986. objavio je roman Gospodar srca, za koji je dobio nagradu Udruženja književnika BiH i nagradu Zajednice kulture grada Sarajeva.
U oktobru 1990. u Sarajevu je pokrenuo nacionalni nedjeljnik „Javnost”, koji je uređivao do aprila 1992. godine. Sarajevski izdavač „Zadrugar” istovremeno je štampao novo izdanje Toholjevog prvoobjavljenog romana, ali je većina tiraža uništena početkom građanskog rata u BiH. U ratu je takođe nestala cjelokupna piščeva arhiva, književna građa, rukopis knjige eseja najavljivane pod naslovom Sumrak knjižnice, i rukopis nedovršenog romana sa istorijskom temom. Njegova dvotomna Crna knjiga – patnje Srba u Bosni i Hercegovini 1992–1995. nagrađena je specijalnim priznanjem za izdavački poduhvat u okviru Salona knjiga u Novom Sadu (2001). Za roman Kuća Pavlovića dobio je nagradu „Branko Ćopić” (2002), a za knjigu pripovjedaka Mala Azija i priče o bolu nagradu Zadužbine „Ivo Andrić” (2003). Nagradu „Borisav Stanković” dobio je za knjigu pripovjedaka Venčanje u vozu (2007), a roman Zvona za Trojicu nagrađen je nagradama „Svetozar Ćorović” (2011) i godišnjom nagradom revije „Zbilja” (2012). Krajem decembra 2015. dodijeljeno mu je nacionalno priznanje „Vukova nagrada”.
Pored književnih djela publikovao je veći broj kritičkih i esejističkih tekstova u časopisima i novinama, te prevode i prepjeve sa ruskog i slovačkog jezika. Više od dvije godine pisao je redovne nedjeljne komentare u beogradskim dnevnim listovima „Glas javnosti” i „Pravda”.
O književnom djelu ovog pisca objavljeno je više od stotinu studija, prikaza i osvrta, a Dom kulture u Gračanici je, povodom četiri decenije književnog rada ovog pisca, 2016. organizovao u Prizrenu okrugli sto o Toholjevom književnom djelu i štampao zbornik radova pod naslovom Tamna lepota brisanog prostora – Proza Miroslava Toholja, koji je priredio Aleksandar Dunđerin.
Za dopisnog člana Akademije nauka i umjetnosti Republike Srpske, izvan radnog sastava, Miroslav Toholj izabran je 4. decembra 2015. godine.