Međuakademijska saradnja
Akademija nauka i umjetnosti otvorena je za sve vidove naučne saradnje sa drugim akademijama i sličnim naučnim, istraživačkim i umjetničkim institucijama iz svijeta. Ono na šta se polaže posebna pažnja jeste razmjena naučnih i umjetničkih dostignuća u regionu i šire, jer je to jedan od najboljih načina da se doprinosi razvoju nauke i umjetnosti kojima nacionalne granice ne smiju predstavljati prepreku.
Od osnivanja Akademije nauka i umjetnosti Republike Srpske pa sve do danas aktivnosti na polju međunarodne i međuakademijske saradnje razvijale su se kontinuirano i postajale su sve intenzivnije. Danas Akademija ostvaruje saradnju sa drugim akademijama i naučnim, obrazovnim i istraživačkim institucijama, na sljedeće načine:
- sklapanjem formalnih bilateralnih sporazuma o naučnoj saradnji,
- održavanjem međunarodnih naučnih skupova,
- prijemom delegacija inostranih akademija i naučnika,
- uspostavljanjem novih kontakata,
- učešćem na međunarodnim konferencijama i sastancima,
- radom na međunarodnim projektima,
- učešćem u radu međuakademijskih odbora,
- razmjenom publikacija sa drugim naučnim, obrazovnim i istraživačkim institucijama.
U stalnom nastojanju da što više proširi svoje djelovanje na polju međunarodne i međuakademijske saradnje, Akademija je aktivno učestvovala u radu Mreže akademija centralne i istočne Evrope, a od 2011. godine ova asocijacija prerasla je u Konferenciju akademija podunavskih zemalja. Ove aktivnosti odvijaju se pod okriljem Evropske akademije nauka i umjetnosti, čije sjedište je u Salcburgu, a ANURS učestvuje u radu ove asocijacije kao punopravan član iz BiH.
Akademija nauka i umjetnosti Republike Srpske primljena je, takođe, kao punopravna nacionalna članica u Međunarodno vijeće za nauku, najstariju naučnu uniju u svijetu. Tokom Generalne skupštine Međunarodnog vijeća za nauku i Međunarodnog vijeća za društvene nauke, koja je održana u Parizu 2018. godine, spajanjem ovih dvaju vijeća nastala je asocijacija pod imenom Međunarodni naučni savjet, u čiji sastav su ušle sve članice obiju organizacija.
Sklopljeni su bilateralni sporazumi o saradnji sa više nacionalnih akademija iz svijeta, među kojima su Srpska akademija nauka i umetnosti, Ruska akademija nauka, Crnogorska akademija nauka i umjetnosti, Kraljevska akademija za ekonomiju i finansije Španije, Bugarska akademija nauka, Ukrajinska akademija nauka za visoko obrazovanje, Makedonska akademija nauka i umjetnosti i druge institucije. Pokrenute su i formalne procedure za potpisivanje sporazuma o saradnji sa još nekoliko nacionalnih evropskih akademija, kao što su Slovačka akademija nauka, Češka akademija nauka i Rumunska akademija nauka.
U proteklom periodu Akademiju su posjetile brojne inostrane delegacije, te ambasadori i drugi diplomatski predstavnici iz Rusije, Španije, Italije, Izraela, Slovenije, Češke, SAD, Srbije.
Veliki značaj u razvoju ove oblasti rada Akademije imaju njeni članovi koji su istaknuti naučni radnici i umjetnici i djeluju ne samo na našim prostorima, već i u cijelom svijetu. Održali su mnogobrojna predavanja na svjetski poznatim univerzitetima, radovi su im publikovani u stranim časopisima, uključeni su u rad na međunarodnim projektima. Jedan broj Akademijinih članova istovremeno je u članstvu drugih akademija: Srpske akademije nauka i umetnosti, Svjetske akademije nauka i umjetnosti (WAAS), Crnogorske akademije nauka i umjetnosti, Balkanske akademije nauka itd.
U cilju jačanja saradnje sa institucijama i naučnicima iz inostranstva, Akademija prima u svoje članstvo istaknute naučnike koji su doprinijeli razvoju nauke ili umjetnosti u Republici Srpskoj, kao i naučnike ili umjetnike koji promovišu rad Akademije i naših naučnih i obrazovnih institucija u inostranstvu. Jedna od aktivnosti koju Akademija sprovodi prilikom izbora inostranih članova, jeste izlaganje pristupnih besjeda, odnosno predavanja novoizabranih članova, koji tom prilikom govore o aktuelnostima i dostignućima iz oblasti svog djelovanja.
Od izuzetne važnosti je i stalno prisustvo i aktivnost Akademije na svim značajnijim skupovima u regionu. Predstavnici Akademije učestvovali su na sastancima i skupovima koji su bili posvećeni unapređenju i razvoju u oblastima nauke i obrazovanja.
Akademija nauka i umjetnosti Republike Srpske bila je nosilac triju međunarodnih projekata koja je finansirao Unesko: Obnovljivi izvori energije kao model održivog razvoja zemalja zapadnog Balkana; Uticaj energetske efikasnosti solarne energije na ekonomski i održivi razvoj regije Zapadni Balkan; Uticaj obnovljivih izvora energije na zaštitu životne sredine u zemljama zapadnog Balkana.
Kao rezultat dugogodišnje saradnje i realizacije više zajedničkih naučnoistraživačkih projekata sa Univerzitetom u Ljubljani, pokrenuta je i otvorena Laboratorija za elektronsku mikroskopiju u prostorijama Akademije nauka i umjetnosti Republike Srpske. Univerzitet u Ljubljani donirao je Akademiji elektronski mikroskop u cilju unapređenja naučnoistraživačkog rada i otvaranja mogućnosti mladim istraživačima da u svojoj zemlji obavljaju osnovna istraživanja.
Akademija sarađuje i sa drugim univerzitetima iz regiona. Sa Univerzitetom u Nišu i Tehničkim univerzitetom u Gabrovu realizovala je više zajedničkih projekata, a kao rezultat te saradnje postavljena je solarna elektrana na krovu Akademijine zgrade i otvorena Laboratorija za solarnu energetiku, koju su finansijski podržali Ministarstvo nauke i tehnologije Republike Srpske i Unesko.
Saradnja sa drugim akademijama i institucijama odvija se i na nivou međuakademijskih odbora za različite oblasti nauka i umjetnosti. Već dugi niz godina takva saradnja ostvaruje se sa Srpskom akademijom nauka i umetnosti u okviru Odbora za standardizaciju srpskog jezika, Odbora za dijalektološke atlase i Odbora za katalizu. Ovi odbori rješavaju zajedničke probleme u pojedinim oblastima nauke i umjetnosti, putem organizacije zajedničkih naučnih skupova, naučnoistraživačkih projekata, objavljivanja raznih vrsta publikacija.
U toku proteklog dvadesetpetogodišnjeg perioda Akademija je razmjenjivala publikacije sa drugim naučnim i obrazovnim institucijama: Srpskom akademijom nauka i umetnosti, Maticom srpskom, Kraljevskom akademijom za ekonomiju i finansije Španije, Uneskom, Crnogorskom akademijom nauka i umjetnosti, Rumunskom akademijom nauka, Slovenačkom akademijom znanosti i umjetnosti, Evropskom akademijom nauka i umjetnosti, Moldavskom akademijom nauka, Češkom akademijom nauka i Univerzitetom u Vilnjusu (Litvanija). Akademija je, takođe, poklanjala svoja izdanja tokom posjeta drugim institucijama, te izlagala dio svojih izdanja tokom održavanja naučnih konferencija i sastanaka na kojima je učestvovala.
SPORAZUMI O SARADNjI SA DRUGIM AKADEMIJAMA I INSTITUCIJAMA
S obzirom na to da Akademija nauka i umjetnosti Republike Srpske ima uspostavljenu saradnju sa drugim akademijama i naučnoistraživačkim institucijama najvišeg nivoa u pojedinim državama, kao i međunarodnim asocijacijama akademija i naučnih savjeta, predstavnici Akademije redovno učestvuju u radu najviših tijela ovih asocijacija, kao i na sastancima u akademijama sa kojima ima saradnju, u cilju uspostavljanja i ostvarivanja zajedničkih naučnoistraživačkih programa (naučnih skupova, projekata i dr.). Najintenzivnija saradnja odvija se upravo sa institucijama sa kojima Akademija ima sklopljene sporazume o saradnji, a to su:
- Srpska akademija nauka i umetnosti,
- Ruska akademija nauka,
- Crnogorska akademija nauka i umjetnosti,
- Kraljevska akademija za ekonomiju i finansije Španije,
- Ukrajinska akademija nauka za visoko obrazovanje,
- Makedonska akademija nauka i umjetnosti,
- Bugarska akademija nauka,
- Hrvatska akademija znanosti i umjetnosti BiH,
- Univerzitet u Banjoj Luci,
- Muzej savremene umjetnosti Republike Srpske,
- Evropska akademija nauka i umjetnosti,
- Svjetska akademija nauka i umjetnosti,
- Međunarodni naučni savjet (ICS).