PROMOCIJA MONOGRAFIJE MILIVOJA UNKOVIĆA

Monografija akademskog slikara Milivoja Unkovića, kojom će biti obilježeno 60 godina stvaralačkog rada, a čiji je izdavač  Akademija nauka i umjetnosti Republike Srpske, a pokrovitelji predsjednik Republike Srpske gospođa Željka Cvijanović i generalni direktor Grawe osiguranja Veselin Petković, biće promovisana u Galeriji Akademije 14. oktobra 2021. godine u 19.00 časova. 

Obim monografije je 386 strana sa 254 reprodukcije djela. Ovo luksuzno izdanje obuhvata 254 reprodukcijska djela na 386 strana, a prate ih tekstovi na srpskom i engleskom jeziku.  O djelu Milivoja Unkovića pisali su ugledni istoričari umjetnosti , kritičari, pisci i javne ličnosti iz oblasti kulture: Đorđe Kadijević, Svetlana Rakić, Marion Feld, Milovan Vitezović, Balša Rajčević, Predrag Lazarević, Zoran Pavlović, Branka Peršić i Ranko Popović.

Kroz Unkovićevu životnu i stvaralačku biografiju reflektuje se sva dramaturgija dešavanja na srpskom egzistencijalnom prostoru, uspravno je dijelio sudbinu svoga naroda, pa i skoro sva njegova djela jesu neki unurtrašnji emocionalni zapisi, doživljenih i preživljenih univerzalnih ljudskih sudbina. 

Kompozicioni sadržaj monografije grafički je oblikovan, tekstualno i reprodukcijama djela, prema vremenskom procesu nastajanja i prezentovane u okviru četiri cjeline: crteži, grafike, slikarstvo i skulptura. Cjelokupnom sadržaju ove monografije dat je prioritet djelima, izložbama, biografskim i autorskim tekstovima koji definišu ključne životne raskrsnice sa kojih se kretalo prema mjestima ne planiranog boravka i samoj strukturi umjetničkog stvaralaštva. U tehničkom smislu, nije se težilo pretjeranom obimu, redukovalo se maksimalno na svim nivoima i tražio najracionalniji oblik prezentacije stvaralačkog i životnog sadržaja Milivoja Unkovića. 

 

 Četerdeset dvije samostlne izložbe, osamnaest uglednih nagrada i preko dvije stotine kolektivnih i selektivnih izložbi u zemlji i inostranstvu, potvrđuju Unkovićev kontinuinirani stvaralački put, samosvojan i dosledan prema svojim sopstvenim shvatanjima stvaralaštva kao autonomnog i duboko intimnog čina. Sebe i svoja djela nikada nije isticao u prvi plan, sve je prepuštao vremenu kao jedinom i objektivnom sudu umjetnosti. 

Likovni kritičari su, od samog Unkovićevog pojavljivanja na umjetničku scenu, pratili, po sopstvenom ubjeđenju, slobodno, pisali i razotkrivali javnosti neke bitne segmente njegovog senzibiliteta i specifičnosti njegovih djela.

Hrvatski ugledni kritičar Vladimir Maleković, 1985. u svom tekstu naglašava: Sedamdesetih godina Unković je jedna od središnjih ličnosti obnove figuracije u jugoslovenskom slikarstvu. U svom prosedeu on je sintetizovao brojne potencijalne utjecaje, od hiperrealizma i fotorealizma do konceptualističkih naznaka u pojedinim elementima slike. Većina njegovih slika kao da je nakanski izgrađena da potakne asocijacije i analogije, pa bi se za njegovo stvaralaštvo moglo kazati da je pripremalo teren za prihvat poetike slika memorije odnosno anakroniste.

Istoričarka umjetnosti Branka Perišić, 1985. godine usvom teksti piše:  Nesumljivi rezultati koje već godinama ostvaruje, njegujući jedan originalan i svojstven likovni jezik u okviru kojeg, sasvim sigurno, ima još mnogo da kaže, čine Unkovića nadasve zanimljivom i nesvakidašnjom umjetničkom ličnosti koja zauzima izuzetno istaknuto mjesto u našoj savremenoj likovnoj umjetnosti.

Dr Mario Feld, njemačka istoričarka umjetnosti: Kroz bravurozno savladavanje sredstava, jasne kompozicijske slike, oduzimanjem svake emocionalnosti i namjerno konstruisanom ostrašćenošću, nastaje jedna strogost, isto tako kalkulisana hladnoća u isijavanju slike sa jednom skoro sablasnom-sugestivnom snagom. Ni najzastrašujuća tema nije sama sebi cilj, ni njena patetičnost, već povećana ekspresivnost i efekat visokog stepena unutrašnjih naboja. Njihova ikonografska jačina izraza počiva na koncentraciji bitnog, skoro zavještanom prezentovanju, postavljanju predmeta slike u centar i apsolutnom formom predstavljanja u jednu sadržajnu cjelinu. Umjetnik postaje svojom ozbiljnošću objektivan angažovani hroničar koji na jedan tih, prodorni i suptilan način usmjerava razum posmatrača na srž. Poslednji aktivni i receptivni korak – emocionalnu pogođenost i racionalno stanovište gledišta – mora posmatrač sam definisati.

Đorđe Kadijević, jedan od najznačajnijih autora i kritičara srpskog i evropskog kulturnog prostora, Unkovićevo stvaralaštvo prati još od studentskih dana, kome prije pedeset godina nagovještava blistavu stvaralačku karijeru, izložbama 1971. godine Perspektive I i II a 2011. u svom teksti kaže:Izložba Unkovićevih slika i skulptura je primer spektakla idejnoestetskog pluralizma saobraznog vrhunskoj paradigmi visoke moderne, saniranog u ravni prokrčenoj snagom stvaralačke volje homogene svesti autorske ličnosti. Ta paradigma ima dvostruku rezonancu, duboko u prošlosti i daleko u budućnosti.

 

U preko 280 bibliofilski jedinica, zapisani su studiozni tekstovi o djelu i autoru Milivoju Unkoviću na više svjetskih jezika u zemlji i inostranstvu.

 

Unkovićevi ciklusi Sudbina kao povod i Put ka nebu, dobro su poznati domaćoj i evropskoj javnosti. Posjetioci izložbi, kako domaći tako i evropski, skoro sa istim nabojem emocija doživljavali su spektrum likovne poetike Unkovićevih zapisa, što nagovještava da su ta djela dotakla putanju univerzalnog i da njihova funkcionalna misija nije skučena u lokalne prostore i ako nose sve prepoznatljivosti srpskog kulturnog prostora. Zainteresovana i odškolovana umjetnička publika, sklona je nadgradnji umjetničkog djela preko svojih intelektualni i emocionalnih spoznaja, donoseći svoje sudove i zaključke doživljenog. 

Unković je posebno ponosan na monumentalni triptih (180 H 390 cm) Put ka nebu, originalno i kompleksno skulptorsko rješenje u formi reljefa, koji je omaž svim srpskim stratištima. Veliki broj publike, pored Unkovićeve metafore u nazivu djela, ovo djelo su prekrstili i nazvali Srpska Gernika, i ako u svojoj strukturi ovo djelo, osim tragedije, nema nikakvih umjetničkih i transformisanih formi koje su slične Pikasovom velikom remek djelu Gernika.

 

O publikaciji će govoriti Đorđe Kadijević, Dragan Davidović i Ranko Popović, a prisutnima će se obratiti i sam autor, akademik Milivoje Unković.