ODRŽANA TREĆA NAUČNA TRIBINA „NAPADI NA DEJTONSKI MIROVNI SPORAZUM I USTAV REPUBLIKE SRPSKE – POLITIČKI I PRAVNI ASPEKTI“
15.11.2023.
U utorak 14. 11. 2023. godine u Akademiji nauka i umjetnosti Republike Srpske održana je treća naučna tribina „Napadi na Dejtonski mirovni sporazum i Ustav Republike Srpske – politički i pravni aspekti“. Na tribini su podnesena dva uvodna izlaganja – akademika Rajka Kuzmanovića, predsjednika ANURS-a, i dr Željka Budimira, ministra za naučnotehnološki razvoj i visoko obrazovanje. Nakon uvodnih izlaganja, deset naučnih radnika (akademici, univerzitetski profesori) imali su tematska izlaganja (diskusije) o većem broju problema koji se odnose na zaštitu Dejtonskog mirovnog sporazuma i Ustava Republike Srpske. Učesnici naučne tribine prihvatili su tekst stavova Akademije nauka i umjetnosti Republike Srpske o napadima na Dejtonski mirovni sporazum i Ustav Republike Srpske.
SAOPŠTENjE ZA JAVNOST
- Odlukama nelegalnog i nelegitimnog visokog predstavnika Kristijana Šmita, Ustavnog suda sa stranim sudijama, nastupima pojedinih ambasada zapadnih zemalja, preglasavanjem srpskog člana Predsjedništva, a posebno nametanjem izmjena Krivičnog zakona, u Bosni i Hercegovini je izazvana najdublja društvena kriza poslije Dejtona, sa dalekosežnim posljedicama. Akademska, naučna i šira društvena javnost sa najvećim stepenom odgovornosti zahtijeva od Kristijana Šmita, Ustavnog suda, Tužilaštva i Suda BiH i drugih institucija na nivou Bosne i Hercegovine da prekinu sa vandejtonskim, vanustavnim i vanzakonskim djelovanjem. Građani Republike Srpske na protestima („Branimo Republiku Srpsku“ i „Postoji granica“), kao i najviši organi Republike Srpske, sasvim opravdano, zbog takvih uzroka krize preduzimaju mjere i aktivnosti kako bi zaštitili Republiku Srpsku, Dejtonski ustav, Narodnu skupštinu, predsjednika Republike, legalno izabrane organe, imovinu Republike Srpske i srpski narod u Bosni i Hercegovini.
- Akademija nauka i umjetnosti Republike Srpske poziva evropsku i širu svjetsku javnost da sačuvaju i dalje afirmišu demokratiju, slobodu građana i suverenih država i njenih naroda i međunarodni pravni poredak, te da se suprotstave kolonijalnoj politici koju u središtu Evrope pokušavaju sprovoditi neimenovani visoki predstavnici, strane sudije u Ustavnom sudu i ambasade pojedinih država, uz podršku pojedinaca i određenih institucija iz političkog Sarajeva.
- Republika Srpska i Bosna i Hercegovina u cjelini moraju, kao i druge evropske države, sačuvati vlastiti suverenitet, prava i slobode legalno izabranih organa vlasti i pojedinaca i omogućiti im da obavljaju funkcije koje su im određene Ustavom. Protiv predsjednika Republike Srpske, gospodina Milorada Dodika pokrenut je i vodi se krivični postupak radi nepoštovanja izmjena tzv. Krivičnog zakona, koji je nametnuo gospodin Kristijan Šmit. Nijedan pojedinac ne može biti iznad Ustava Republike Srpske i Bosne i Hercegovine i ne može supstituisati nadležnosti njenih legalno izabranih organa. Stoga, Bosna i Hercegovina i njena oba entiteta moraju, samostalno i u dogovoru, odlučivati o vlastitoj budućnosti i kretanju ka članstvu u Evropskoj uniji.
- Akademija nauka i umjetnosti Republike Srpske još jednom ističe da je bez potrebe i povoda, isključivo iz političkih razloga, otvorena rasprava o „državnoj imovini“, bez valjanih ustavnopravnih argumenata. Argumentacija koju pokušavaju ponuditi protagonisti „državne imovine“ nije utemeljena na Dejtonskom mirovnom sporazumu, Sporazumu o razgraničenju i odnosnim pitanjima kao njegovom Aneksu 2, niti je u skladu sa Međunarodnom arbitražnom odlukom za oblast Brčko, Ustavom BiH, Ustavom Republike Srpske, Ustavom Federacije, niti praksom već sprovedene privatizacije u BiH. Podsjećamo da je Republika Srpska svoju imovinu (na 49% teritorije BiH) stekla Dejtonskim sporazumom i da je ostala njen trajni vlasnik.
- Akademija nauka i umjetnosti upozorava na svu štetnost vanustavnih i vanpravnih odluka Kristijana Šmita i Ustavnog suda BiH, na koje je s pravom reagovala Narodna skupština donošenjem Zakona o neprimjenjivanju odluka na teritoriji Republike Srpske (27. jun 2023) i neobjavljivanjem u „Službenom glasniku Republike Srpske“ sve dok se ne povuče sporna odluka Ustavnog suda i ne donese, kao i u drugim državama, Zakon o Ustavnom sudu BiH.
- Pokretanjem tužbe protiv predsjednika Republike Srpske i v. d. direktora „Službenog glasnika Republike Srpske“ zbog potpisivanja i objavljivanja Zakona koji je usvojila Narodna skupština, Tužilaštvo BiH napravilo je presedan kakav nije zabilježen niti u jednoj drugoj državi. Tim protivustavnim i protivzakonitim činom Tužilaštvo, i nakon toga Sud BiH, još više su produbili krizu u BiH.
- Akademija nauka i umjetnosti Republike Srpske, kao najviša naučna institucija Republike Srpske, poziva na smirivanje nametnute krize u Bosni i Hercegovini na osnovama dosljedne primjene Dejtonskog mirovnog sporazuma i Ustava Republike Srpske, na povlačenje nametnutih izmjena Krivičnog zakona i drugih nezakonitih odluka, te na dogovor predstavnika sva tri konstitutivna naroda o budućnosti Bosne i Hercegovine i istovremeno ispunjavanje svih 14 prioriteta za članstvo u Evropskoj uniji. Akademija nauka i umjetnosti Republike Srpske očekuje od zvaničnih predstavnika Republike Srpske da odbrane ustavnu poziciju Republike Srpske u BiH.
Učesnici treće naučne tribine ANURS-a
